Het Nieuwe Stadion. Zo heet het clubje dat er voor gaat zorgen dat de trots van Rotterdam, Feyenoord, een nieuw onderkomen krijgt. Dat clubje bestaat uit bouwgigant VolkerWessels, Stichting Feyenoord en ‘Derden’.
En dat gaat een hele boel duiten kosten. Zo’n 361 miljoen. Er liggen hele dikke dossiers hieraan ten grondslag.
En hier kun je de plannen van de initiatiefgroep Red de Kuip lezen met hun initiatief dat De Kuip 3.0 heet, alsmede een wetenschappelijke analyse van Het Nieuwe Stadion (HNS) ten opzichte van De Kuip.
Het gaat veel te ver om op alle details in te gaan. Daarvoor is het te complex en is er te weinig informatie openbaar. Zo is er een rapport van TNO dat niet openbaar gemaakt mag worden (omdat er misschien iets in staat dat nadelig kan uitpakken voor de initiatiefnemers van Het Nieuwe Stadion?), zo is er een onderzoek gedaan door marketingbureau Sport+Markt, dat ook niet openbaar gemaakt mag worden. Nu begrijpen wij dat natuurlijk niet alles openbaar gemaakt kan worden, maar de essentie zou toch op zijn minst inzichtelijk gemaakt moeten worden. Zij het niet aan ons, dan wel aan de Gemeenteraad van Rotterdam, die uiteindelijk moet beslissen of zij garant willen staan voor maar liefst 160 miljoen euro. Onze poet dus!
Dat is natuurlijk kinderspel vergeleken bij de vier ton van Rotterdam World Wide.
Op die begroting van 361 miljoen euro heeft de ‘Feyenoord-familie’ en de ‘founders & partners’ een inbreng van 84 miljoen euro. De Feyenoord-familie bestaat uit Stadion Feyenoord, de amateurclub en de BVO (Betaald Voetbal Organisatie).
Laten we zeggen zo’n 26%. De rest wordt bij elkaar gebracht door de Gemeente en overige partijen. Dat is dus een duidelijk minderheidsaandeel.
Er wordt steeds gezegd dat Feyenoord een NIEUW stadion nodig heeft, omdat het anders niet meer mee kan doen in de top. Maar is dat wel zo? Want wanneer gaat Feyenoord iets verdienen aan de inkomsten van Het Nieuwe Stadion, en gaan zij überhaupt iets verdienen aan Het Nieuwe Stadion?
In de plannen van Red De Kuip zal dit vanaf 2020 zijn. En komen alle opbrengsten voor het overgrote deel ten goede aan de club. Ook staan er investeerders klaar voor deze 117 miljoen euro kostende variant en is er geen steun van de Gemeente nodig. En loopt de Gemeente dus geen risico met onze belastingcenten!
HNS
In de variant van Het Nieuwe Stadion komen de opbrengsten uit de businesseats en skyboxen NIET meer ten goede aan Feyenoord. Nu is dat zo’n 18 miljoen euro per jaar, daar staat tegenover dat Feyenoord geen huur meer betaald aan het stadion (4 miljoen) en een ‘vaste contentfee ‘ van 4 miljoen euro krijgt. Daarnaast kunnen de inkomsten nog met zo’n 3-4 miljoen toenemen, doordat er bijna 10.000 extra tickets te verkopen zijn. Verder deelt Het Nieuwe Stadion een deel van de winst van Feyenoord in de vorm van ‘variabele contentfee‘. Het is alleen sterk de vraag of men de eerste 20 jaar winst zal maken (hiervoor is een bezetting van +90% nodig!) en welk deel vloeit daarvan naar Feyenoord als Feyenoord maar voor 16% participeert? Zonder die winst gaat Feyenoord er dus ruim 6 miljoen per jaar op achteruit.
Kuip 3.0
Bij De Kuip 3.0 steekt de opbouw anders in elkaar door de samenvoeging van club en het stadion (de huur komt dus te vervallen). Hier wordt het sportief budget onderdeel van de totale kosten en het eerste jaar na oplevering zal dit 29 miljoen bedragen, het tweede en derde jaar 33 miljoen en daarna structureel 37 miljoen (nu 12 miljoen). Daarnaast is er ruimte over voor aflossing van de lening met zo’n 16 miljoen per jaar. Hier zit één kleine máár aan: De Kuip 3.0 gaat er vanuit dat de performance van de merchandise veel beter kan (van 4 naar 6 miljoen), de sponsorinkomsten zullen toenemen door modernisatie (maar ook omdat er een slechte deal is gesloten met Opel). Voor de veiligheid is er wel voor gekozen deze verwachtingen niet een essentieel onderdeel van de business-case te maken.
De aandeelhouders in de HNS-Holding zijn VolkerWessels, Stichting Feyenoord en de ‘founders & partners’ (mogelijk de Vrienden van Feyenoord en nog wat andere kapitaalkrachtigen).
Alleen is onduidelijk wie hierin dan de grootste aandeelhouders zijn. Stichting Feyenoord brengt zo’n 14 miljoen euro in van het totaal van 84 miljoen. Dat is 16,66 %. En een minderheidsaandeel.
Wie gaat de macht grijpen in deze holding? Het ligt voor de hand dat het VolkerWessels zal zijn, omdat zij wellicht de grootste duit in het zakje gaan doen.
Alle inkomsten, winsten, verliezen etc. komen binnen in de HNS Holding. Daarnaast richt HNS Holding twee dochterondernemingen op. HNS PropCo, die het erfpachtrecht met betrekking tot HNS zal houden o.b.v. een erfpachtovereenkomst met de Gemeente Rotterdam en die de financieringskoksten voor de Stichtingskosten zal aantrekken. Een andere dochteronderneming, HNS OpCo, zal zorg dragen voor de exploitatie van HNS ten behoeve van die andere dochteronderneming: PropCo.
In de tabel staat niet duidelijk wie welk percentage heeft binnen de Feyenoord-familie.
Welk aandeel heeft VolkerWessels en welk aandeel hebben die zogenaamde ‘founders & partners?
En stel dat er winst of dividend ontstaat in de holding, in hoeverre heeft Feyenoord dan zeggenschap over haar deel (16,66%) van die winst of dividend? Of is het zo dat VolkerWessels dan kan zeggen: wij zijn de grootaandeelhouder, wij willen de winst niet uitkeren of wat dan ook, dan staat Feyenoord met lege handen.
En dit is slechts 1 pagina uit het 243 pagina’s tellende dossier! Er zijn dus een hele hoop vraagtekens.
Want waarom heeft bouwer BAM, dat ook een voorstel heeft gedaan van naar verluidt 240 miljoen euro, een spreekverbod?
Een goedkopere variant in elk geval.
En waarom is er zo’n haast om dit door de Gemeenteraad te drukken? Waarom is er geen deugdelijke vergelijking gedaan tussen het plan van Red de Kuip en Het Nieuwe Stadion?
En welke belangen spelen hier allemaal nog meer mee van bijvoorbeeld VolkerWessels? In het rapport van Tsjalle van der Burg (TU Twente) staat ondermeer dit, wat weer een citaat is uit het plan van HNS:
“Onder Founders & Partners moet worden verstaan de Feyenoord familie zelf en overwegend strategische partners met een zelfstandig commercieel en/of publicitair belang bij de realisatie van Het Nieuwe Stadion, waaronder in elk geval VolkerWessels.”
Dat lijkt wel heel erg sterk op een old boys network waarin elkaar de klusjes worden toegeschoven. Dan rijst de vraag: is het bedrag van 360 miljoen wel het werkelijke kostbedrag voor Het Nieuwe Stadion óf wordt het stadion kunstmatig duurder gemaakt, zodat de ‘strategische partners met een zelfstandig commercieel belang’ een dikkere winst op de bankrekening kunnen bijschrijven?
Vandaag staat er een artikel in De Groene Amsterdammer dat dieper ingaat op wie er bij betrokken zijn. Het wordt een vastgoedproject genoemd, waarvan het er op lijkt dat vooral de investeerders en bouwbedrijven rond Feyenoord er beter van worden. En niet de Gemeente of de club Feyenoord. Als je hier klikt kun je de samenvatting lezen, alsmede gelekte emails, Kamer van Koophandel stukken en meer classified info. Het lijkt erop dat het één grote slangenkuil is, waar wapenhandelaren bij betrokken zijn en relaties die reiken totaan de weduwe van dictator Marcos uit de Fillipijnen, Imelda Marcos.
Het is volledig onduidelijk welke informatie de Gemeenteraad van Rotterdam wel of niet heeft en of deze ook wel deugdelijk is geïnformeerd en of alle mogelijk opties en vergelijkingen ook wel zijn doorgenomen. De Groene Amsterdammer heeft de hand weten te leggen op een geheim TNO rapport waarin staat dat De Kuip helemaal niet op is bijvoorbeeld. Maar heeft de Gemeenteraad ook inzicht in dit geheime rapport?
Laten we vooropstellen dat wij bij Bogue niet per definitie voor of tegen de bouw van een nieuw Feyenoord-stadion zijn. Maar wij zouden wel het liefste zien dat er een deugdelijke keuze gemaakt wordt waarin zowel Feyenoord, als de Gemeente Rotterdam daar het beste uitkomen voor de best mogelijke prijs. En dat lijkt nu niet het geval te zijn.
18 juni is er bij Arminius Rotterdam een debat, waar helaas geen vertegenwoordigers zijn van Feyenoord. Wat natuurlijk ook al een groot vraagteken is.
Wij zitten dus met meer vragen dan antwoorden. Dat is een ongezonde zaak. Zeker als het gaat om de centen van de Gemeente Rotterdam en de toekomst van Feyenoord.